José Rafael Moneo Vallés (sinh ngày
9 tháng 5 năm
1937 tại
Tudela,
Tây Ban Nha) là một
kiến trúc sư người Tây Ban Nha. Ông là một kiến trúc sư, nhà lý thuyết kiến trúc và một giáo sư đại học.Thuở nhỏ Moneo có thích tìm hiểu về triết học thơ ca và ông thực sự không có một khái niệm gì về kiến trúc sư. Tuy nhiên, bố của ông vốn là một kỹ sư công nghiệp đã hướng sự chú ý của ông vào chủ đề này. Năm
1954, Moneo theo học kiến trúc tại
Đại học Madrid. Tại đây, ông chịu ảnh hưởng mạnh của giáo sư Leopoldo Torres Balbás, người dạy ông môn
lịch sử kiến trúc. Ông cũng làm việc cho kiến trúc sư Francisco Javier Sáenz de Oiza. Sau khi tốt nghiệp năm 1961, Moneo đến
Đan Mạch làm việc cho kiến trúc sư
Jørn Utzon và tham gia thiết kế công trình nổi tiếng
Nhà hát Opera Sydney,
Úc. Sau đó, Moneo đã đi khắp
bán đảo Scandinavi. Trong thời gian đó, ông đã gặp
Alvar Aalto ở
Helsinki,
Phần Lan.Năm
1962, Moneo quay về Tây Ban Nha và ông nhận được một học bổng nhỏ của
Viện Hàn lâm Tây Ban Nha tại Rome (Academy of Spain in Rome),
Ý trong vòng hai năm. Tại đây ông đã có cơ hội gặp gỡ làm quen với nhiều nhân vật nổi tiếng đương thời như
Bruno Zevi,
Manfredo Tafuri,
Paolo Portoghesi. Năm
1965, Moneo quay lại Tây Ban Nha, dạy học và hoàn thành học vị tiến sĩ tại trường Kiến trúc, Đại học Madrid. Năm
1970, ông chuyển sang làm nghiên cứu về lý thuyết kiến trúc tại trường Kiến trúc Barcelona. Năm
1976, Moneo sang Mỹ làm việc theo học bổng của
Học viện Nghiên cứu Kiến trúc và Đô thị New York (Institute for Architecture and Urban Studies of New York City) và trường Kiến trúc của Hiệp hội Cooper (Cooper Union Irwin S. Chanin School of Architecture). Trong thời gian này, ông trở thành giáo sư thỉnh giảng của
Đại học Harvard,
Đại học Princeton và
Đại học Lausanne (
Thụy Sĩ). Năm
1985, Moneo được bổ nhiệm làm chủ nhiệm khoa Kiến trúc, Đại học Harvard cho đến đầu những năm 1990.Theo ban giám khảo giải thưởng Pritzker, kiến trúc của Moneo theo
chủ nghĩa chiết trung, lấy cảm hứng từ nhiều nguồn khác nhau. Ông chắt lọc qua sự sáng tạo của mình để tạo cho công trình luôn có các dáng vẻ đa dạng khác nhau, phù hợp với bối cảnh thiết kế.